Гемофилия бу — ирсий касаллик бўлиб, унда қоннинг ивиш қобилияти нормал равишда камаяди ёки умуман йўқ. Қон кетиш вақти узаяди ва ҳатто кичик жароҳатлар ҳам жиддий қон кетишига олиб келиши мумкин.
Гемофилия билан оғриган беморларнинг соғлиғини кузатиб бориш, ташхис қўйиш ва тегишли даволаш усулларини белгилаш муҳимдир.
Гемофилия белгилари касалликнинг оғирлигига қараб фарқ қилиши мумкин. Энг кўп учрайдиган аломатлар:
- Тез-тез ва кўп қон кетиш: бунда тиш гўшти, бурундан қон кетиш, тери ости кўкаришлар, бўғим ва мушак ичига қон кетиш каби ортиқча қон кетиш тенденцияси бўлиши мумкин.
- Ҳаддан ташқари қон кетиш вақти: Гемофилия билан оғриган одамларда қон кетиш вақти одатдагидан кўпроқ бўлиши мумкин. Ҳатто кичик жароҳатлар ҳам узоқ вақт давомида қон кетишида давом этади.
- Қўшма қон кетиш: Бунда энг кўп учрайдиган аломатлардан бири бу интраартикуляр қон кетишдир. Бунда узоқ муддатда оғриқ, шишиш, ҳаракатни чеклаш ва бўғимларнинг шикастланишига олиб келиши мумкин.
Диагностикаси
Гемофилия ташхиси симптомлар ва оила тарихи асосида амалга оширилади. Қон кетиш вақтини текшириш, қон ивиш омилларини ўлчаш ва генетик тест каби усуллардан фойдаланиш мумкин. Бу касалликни аниқ сабабини билиш учун генетик тест ўтказилади.
Даволаш
Ддаволаш усуллари омилларини алмаштириш терапияси, десмопрессин, ингибиторларни бошқариш, физиотерапия ва қон кетишни бошқаришни ўз ичига олади. Бунда десмопрессин препарати қўлланилади. Жисмоний машқлар муҳим аҳамиятга эга. Физиотерапия бўғимлар фаолиятини яхшилайди ва қўшма зарарни камайтиради.
Профилактикаси
Бундай беморлар қон кетиш ҳодисаларининг олдини олиш, тегишли даволаш режасини тузиш, турмуш тарзини ўзгартириш, қон кетиш хавфини оширадиган ҳаракатлардан қочиш, йиқилиш ва жароҳатлардан ҳимоя қилиш муҳимдир. Беморлар ва уларнинг оилалари фавқулодда вазиятда қандай тиббий ёрдам кўрсатишни билишлари жуда муҳимдир.
Ҳакима Қодирова,
шаҳар 2-оилавий поликлиникаси умумий амалиёт шифокори.